Schodołazy to specjalistyczne urządzenia umożliwiające osobom o ograniczonej sprawności ruchowej pokonywanie schodów w bezpieczny sposób. Dzięki nim bariery architektoniczne – takie jak stopnie w budynkach mieszkalnych czy publicznych – przestają być przeszkodą nie do pokonania. Sprzęt ten jest szczególnie przydatny dla osób poruszających się na wózkach inwalidzkich oraz ich opiekunów, ponieważ ułatwia transport po schodach bez konieczności instalowania stałych wind czy ramp. Zakup schodołazu bywa jednak wydatkiem, na który nie każdy może sobie pozwolić z własnych środków. Pojawia się więc pytanie: jak uzyskać dofinansowanie na taki sprzęt medyczny?
Czym jest schodołaz i dla kogo jest przeznaczony?
Schodołaz to mobilny transporter schodowy zaprojektowany z myślą o osobach mających trudności z pokonywaniem schodów. Występuje w dwóch głównych wariantach:
- Schodołaz gąsienicowy – wyposażony w mechanizm gąsienicowy, zapewniający stabilność i płynne poruszanie się po prostych biegach schodów. Jest łatwy w obsłudze i gwarantuje bezpieczeństwo nawet na stromych schodach. Ten typ urządzenia świetnie sprawdza się zarówno w domach prywatnych, jak i w firmach czy instytucjach, gdzie schody często mają standardowe, proste konstrukcje.
- Schodołaz kroczący – posiada mechanizm imitujący „kroczenie” po schodach. Dzięki takiemu rozwiązaniu może być używany także na schodach krętych, zabiegowych czy wąskich klatkach schodowych, gdzie model gąsienicowy mógłby sobie nie poradzić. Schodołaz kroczący jest zwykle lżejszy i bardziej kompaktowy, można go łatwo rozłożyć na części, co ułatwia transport i przechowywanie.
Oba rodzaje schodołazów służą temu samemu celowi – likwidacji barier architektonicznych dla osób z niepełnosprawnościami ruchowymi. Z urządzeń tych korzystają zarówno osoby prywatne w swoich domach, jak i placówki publiczne (np. szkoły, urzędy, przychodnie), które chcą zapewnić dostępność budynku dla wszystkich. Schodołazy są niezastąpione dla osób poruszających się na wózkach oraz dla seniorów czy pacjentów, którzy nie są w stanie samodzielnie wchodzić po schodach. Dla opiekunów stanowią ogromne ułatwienie, zmniejszając wysiłek fizyczny i ryzyko wypadku podczas przenoszenia podopiecznego po stopniach.
Koszt schodołazu a możliwość dofinansowania
Profesjonalny schodołaz to zaawansowany technicznie sprzęt medyczny, który niestety wiąże się z niemałym wydatkiem. Cena nowego schodołazu może wynosić od kilku do nawet kilkudziesięciu tysięcy złotych, w zależności od modelu, funkcji i producenta. Dla wielu rodzin czy instytucji taki koszt jest dużym obciążeniem finansowym. Na szczęście w Polsce istnieją programy pomocy, które pozwalają uzyskać dofinansowanie na zakup tego rodzaju urządzenia. Dzięki wsparciu finansowemu ze środków publicznych lub fundacji, możliwe jest pokrycie znaczącej części – a czasem nawet prawie całości – kosztów zakupu schodołazu. To sprawia, że urządzenie staje się o wiele bardziej dostępne dla osób, które go potrzebują.
Warto wiedzieć, że Narodowy Fundusz Zdrowia (NFZ) nie refunduje schodołazów – nie znajdują się one w wykazie standardowo refundowanych wyrobów medycznych. Nie oznacza to jednak, że jesteśmy skazani na samodzielne finansowanie zakupu. Istnieją inne źródła wsparcia. Istotną rolę odgrywają tutaj instytucje zajmujące się rehabilitacją społeczną i zawodową osób z niepełnosprawnościami oraz programy celowe. Poniżej omawiamy, jak ubiegać się o dofinansowanie schodołazu zarówno przez osoby prywatne, jak i przez instytucje.
Dofinansowanie schodołazu dla osoby prywatnej
Osoby z niepełnosprawnościami mogą skorzystać z dofinansowań oferowanych przez państwowe fundusze i jednostki samorządowe. Najważniejszym źródłem pomocy jest Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (czyli PFRON). Środki PFRON na zakup sprzętu trafiają do potrzebujących za pośrednictwem lokalnych instytucji:
- PCPR (Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie) – jednostka powiatowa zajmująca się m.in. udzielaniem wsparcia finansowego osobom z niepełnosprawnościami w ramach środków PFRON.
- MOPS / MOPR (Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej / Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie) – jeśli mieszkamy w mieście na prawach powiatu, wnioski składamy w miejscowym ośrodku pomocy społecznej. Działa on podobnie jak PCPR, tylko na terenie miasta.
Aby ubiegać się o dofinansowanie zakupu schodołazu, trzeba spełniać pewne wymogi formalne. Przede wszystkim konieczne jest posiadanie aktualnego orzeczenia o niepełnosprawności (dla osoby dorosłej – orzeczenie o stopniu niepełnosprawności, dla dziecka – orzeczenie o niepełnosprawności). Orzeczenie to powinno wskazywać na dysfunkcje ruchowe utrudniające poruszanie się (często oznaczone symbolem 05-R – upośledzenie narządu ruchu, ewentualnie 10-N – choroby neurologiczne). Bez ważnego orzeczenia nie mamy prawa do ubiegania się o dofinansowanie z PFRON na sprzęt likwidujący bariery.
Procedura wnioskowania rozpoczyna się od zgłoszenia do odpowiedniej placówki (PCPR lub MOPS/MOPR) i pobrania formularza wniosku o dofinansowanie likwidacji barier technicznych. Wniosek należy wypełnić i złożyć wraz z kompletem wymaganych dokumentów. Zazwyczaj potrzebne są:
- Kopia aktualnego orzeczenia o niepełnosprawności osoby, która ma być beneficjentem schodołazu. Jeżeli w gospodarstwie domowym jest więcej osób z niepełnosprawnością, dołącza się również kopie ich orzeczeń.
- Zaświadczenie lekarskie potwierdzające rodzaj schorzenia i zawierające rekomendację zakupu schodołazu. Lekarz powinien uzasadnić, że takie urządzenie jest niezbędne do funkcjonowania pacjenta z uwagi na występujące bariery (np. mieszkanie na piętrze bez windy).
- Oświadczenie o dochodach – dokument z informacją o miesięcznych dochodach na jednego członka rodziny we wspólnym gospodarstwie domowym. Jest on potrzebny, ponieważ niektóre programy wsparcia biorą pod uwagę kryterium dochodowe przy ustalaniu wysokości dofinansowania lub kolejności realizacji wniosków.
- Faktura pro forma lub oferta cenowa na wybrany schodołaz – wystawiona przez firmę sprzedającą sprzęt. Musi zawierać nazwę i model urządzenia oraz jego cenę. Taki dokument należy dołączyć, aby instytucja udzielająca dofinansowania wiedziała, jakiej kwoty dotyczy wniosek.
- Wypełniony formularz wniosku o dofinansowanie (druk do pobrania w PCPR/MOPS). W formularzu podajemy dane wnioskodawcy, opisujemy bariery, które chcemy zlikwidować, i wskazujemy, na jaki sprzęt wnioskujemy o środki.
Komplet dokumentów składamy w siedzibie PCPR (lub MOPS/MOPR) właściwej dla naszego miejsca zamieszkania. Warto zrobić to jak najwcześniej w ciągu roku, ponieważ fundusze na dofinansowania są limitowane i często obowiązuje zasada kolejności zgłoszeń. Po złożeniu wniosku pozostaje czekać na jego rozpatrzenie – zazwyczaj trwa to kilka tygodni.
Gdy decyzja jest pozytywna i przyznane zostaje dofinansowanie, wnioskodawca podpisuje umowę, w której określona jest kwota wsparcia oraz wysokość wymaganego wkładu własnego (czyli części kosztów, którą trzeba pokryć samemu). Zdarza się, że dofinansowanie pokrywa nawet 95% ceny schodołazu, dzięki czemu osoba potrzebująca płaci tylko pozostałe 5%. Nie ma sztywno określonej minimalnej ani maksymalnej kwoty – wiele zależy od możliwości finansowych danego powiatu i sytuacji wnioskodawcy. W praktyce jednak najczęściej można liczyć na pokrycie od ok. 60% do 80% kosztów. Zawsze warto ubiegać się o maksymalną możliwą pomoc, aby zminimalizować swój wkład.
Po otrzymaniu dofinansowania i zakupie sprzętu, należy przedstawić w PCPR/MOPS fakturę ostateczną oraz dowód wpłaty własnej części. Na tej podstawie urząd przekazuje środki do sprzedawcy sprzętu, rozliczając tym samym przyznane dofinansowanie. Cały proces może wydawać się skomplikowany, ale przy odpowiednim przygotowaniu dokumentów przebiega sprawnie.
Programy i dodatkowe formy wsparcia
W ramach PFRON funkcjonuje ogólnopolski program „Aktywny Samorząd”, który co roku oferuje moduły dofinansowań dla osób z niepełnosprawnościami. Jednym z obszarów tego programu jest likwidacja barier transportowych i architektonicznych – a więc dokładnie to, czego dotyczy zakup schodołazu. W ramach „Aktywnego Samorządu” można uzyskać wsparcie finansowe na zakup urządzeń typu schodołaz gąsienicowy lub kroczący, jeśli spełnia się określone kryteria (np. posiadanie odpowiedniego stopnia niepełnosprawności ruchowej). Wnioski do programu składa się zazwyczaj w tych samych instytucjach (PCPR/MOPS), w terminach podawanych co roku – warto śledzić komunikaty lokalnego PCPR o naborze wniosków do „Aktywnego Samorządu”.
Oprócz środków publicznych warto rozważyć wsparcie z innych źródeł, np.:
- Fundacje i organizacje pozarządowe – wiele z nich pomaga osobom z niepełnosprawnościami, oferując dofinansowania brakujących kwot lub organizując zbiórki charytatywne na zakup potrzebnego sprzętu.
- Programy pomocowe i zapomogi – niektóre stowarzyszenia pacjentów czy lokalne fundusze proponują jednorazowe zapomogi lub celowe dotacje, które można przeznaczyć na pokrycie wymaganego wkładu własnego.
- Zbiórki społecznościowe (crowdfunding) – internetowe akcje, w których rodzina i znajomi, a także osoby dobrej woli, wpłacają datki na określony cel (np. zakup schodołazu dla konkretnej osoby). Taka forma finansowania staje się coraz popularniejsza i bywa skutecznym sposobem zdobycia brakujących środków.
Takie dodatkowe formy wsparcia pozwalają pokryć własny udział w kosztach, jeśli dofinansowanie z PCPR nie pokryło pełnej ceny sprzętu lub gdy nie udało się uzyskać środków publicznych.
Dofinansowanie schodołazu dla instytucji
Nie tylko osoby prywatne mogą starać się o wsparcie finansowe przy zakupie schodołazu. Również firmy i instytucje – zwłaszcza te, które obsługują klientów lub pacjentów – często potrzebują takiego sprzętu, aby zapewnić dostępność swoich budynków. Przykładowo, domy opieki, ośrodki rehabilitacyjne, szpitale, szkoły czy urzędy mogą chcieć zainwestować w schodołaz, by umożliwić osobom z trudnościami ruchowymi swobodne przemieszczanie się między piętrami.
W Polsce obowiązują przepisy prawne zobowiązujące instytucje publiczne do likwidowania barier dla osób z niepełnosprawnościami. Ustawa o zapewnianiu dostępności nakłada na urzędy, placówki edukacyjne i inne jednostki publiczne obowiązek dostosowania infrastruktury do potrzeb osób ze szczególnymi potrzebami. W praktyce nie zawsze możliwe jest zainstalowanie windy czy rampy – czasem ograniczenia architektoniczne lub konserwatorskie na to nie pozwalają. W takich sytuacjach rozwiązaniem jest właśnie schodołaz, który można wykorzystać w razie potrzeby, bez trwałej ingerencji w budynek.
Zakup schodołaza to jednak dla instytucji wydatek, który musi zmieścić się w ich budżecie. Na szczęście i tutaj dostępne są programy dofinansowania. PFRON dysponuje funduszami wspierającymi likwidację barier architektonicznych również na poziomie instytucjonalnym. Istnieją programy celowe, z których mogą korzystać samorządy, jednostki publiczne czy organizacje, ubiegając się o środki na zakup urządzeń poprawiających dostępność budynków. Przykładem jest „Program wyrównywania różnic między regionami”, w ramach którego samorządy mogą uzyskać dofinansowanie na likwidację barier w obiektach użyteczności publicznej (np. poprzez zakup schodołazu bądź montaż podnośnika). Takie projekty są często dofinansowywane ze środków PFRON nawet w 50% lub więcej, a resztę dokłada budżet jednostki samorządowej lub inny fundusz.
Dla firm prywatnych zatrudniających osoby z niepełnosprawnościami istnieje możliwość uzyskania refundacji kosztów dostosowania stanowiska pracy i przestrzeni zakładu do potrzeb pracownika. Jeśli przedsiębiorstwo zatrudni np. pracownika poruszającego się na wózku, może w ramach środków PFRON otrzymać dofinansowanie na zakup schodołazu niezbędnego temu pracownikowi do przemieszczania się po budynku firmy. Wsparcie to jest udzielane na podstawie odrębnych przepisów (dotyczących dofinansowań dla pracodawców) i również może pokryć znaczną część kosztów.
Warto podkreślić, że instytucje publiczne często mają ograniczone budżety, a zapewnienie dostępności bywa wymaganiem ustawowym. Sięgnięcie po środki zewnętrzne, takie jak fundusze PFRON czy dotacje rządowe w ramach programów dostępności, jest więc nie tylko pomocą finansową, ale wręcz koniecznością, aby zrealizować te inwestycje. Dzięki dofinansowaniu na zakup schodołazów dla placówek publicznych staje się realny nawet przy skromnych środkach własnych. Instytucja, która pozyska taki sprzęt, zyskuje podwójnie – spełnia wymogi prawne i buduje wizerunek miejsca przyjaznego dla wszystkich użytkowników, dbającego o potrzeby osób z niepełnosprawnościami.
Horyzonty Bez Granic – oferta schodołazów i pomoc w dofinansowaniu
Planując zakup schodołazu z dofinansowaniem, warto skorzystać z usług sprawdzonego dostawcy sprzętu, który nie tylko zapewni wysokiej jakości urządzenie, ale też wesprze nas w całym procesie. Horyzonty Bez Granic to firma specjalizująca się w dostarczaniu sprzętu likwidującego bariery architektoniczne – w tym nowoczesnych schodołazów. W ofercie firmy znajdują się zarówno schodołazy gąsienicowe, jak i schodołazy kroczące dostosowane do różnych potrzeb użytkowników. Co ważne, dostępne są modele nowe i używane, dzięki czemu klienci mają szansę dobrać urządzenie w odpowiadającym im przedziale cenowym. Wszystkie oferowane schodołazy pochodzą od renomowanych producentów i posiadają wymagane certyfikaty (takie jak certyfikat CE), co gwarantuje bezpieczeństwo oraz niezawodność sprzętu.
Firma Horyzonty Bez Granic dokłada starań, aby proces uzyskania i wykorzystania dofinansowania przebiegał dla klienta jak najłatwiej. Przedstawiciele firmy służą fachowym doradztwem przy wyborze odpowiedniego modelu schodołazu, przygotowują ofertę cenową (wspomnianą fakturę pro forma niezbędną do złożenia wniosku) i pomagają dopełnić formalności związanych z realizacją dofinansowania z PCPR czy PFRON. Dzięki temu osoby prywatne i instytucje otrzymują kompleksowe wsparcie – od złożenia dokumentów po finalny zakup urządzenia. Horyzonty Bez Granic mają doświadczenie w realizacji zamówień finansowanych ze środków publicznych, co oznacza, że współpraca z nimi minimalizuje ryzyko napotkania problemów proceduralnych.
Warto również podkreślić dodatkowe atuty oferty tej firmy. Klienci mogą liczyć na prezentację działania schodołazu i przeszkolenie z obsługi urządzenia bezpośrednio w swoim domu lub placówce – specjaliści Horyzonty Bez Granic działają na terenie całego kraju, dojeżdżając do zainteresowanych. Ponadto firma zapewnia transport zakupionego sprzętu do klienta oraz oferuje serwis gwarancyjny i pogwarancyjny. Korzystne ceny idą w parze z możliwością sfinansowania nawet 95% kosztów ze środków PFRON, co czyni ofertę bardzo atrakcyjną dla odbiorców indywidualnych i instytucjonalnych.
Decyzja o zakupie schodołazu z dofinansowaniem może znacząco poprawić jakość życia osoby z niepełnosprawnością lub komfort pracy instytucji obsługującej takie osoby. Dzięki dostępnym formom wsparcia finansowego oraz pomocy ze strony doświadczonych firm takich jak Horyzonty Bez Granic, pozyskanie nowoczesnego sprzętu staje się osiągalne i przystępne.
